Niezmiennym problemem dla podmiotów odpowiedzialnych za skuteczność polityki antydopingowej w Polsce i na świecie pozostaje reagowanie w taki sposób, który będzie adekwatny względem aktualnych wyzwań zjawiska dopingu w sporcie jako takiego oraz w jego poszczególnych dyscyplinach, będąc jednocześnie odpowiedzią możliwie szybką i proporcjonalną. Znajduje to swój wyraz- między innymi- w potrzebie aktualizacji „Listy Substancji i Metod Zabronionych”, która stanowiąc jeden z Międzynarodowych Standardów Światowej Agencji Antydopingowej (WADA), jest zarazem elementem konstrukcyjnym tzw. Światowego Programu Antydopingowego.
Wspomniana Lista zawiera katalog grup substancji i metod zabronionych na zawodach, poza zawodami, jak również substancji zabronionych w określonych dyscyplinach sportu. Podlega ona aktualizacji co roku przez WADA. Przy jej dokonywaniu odżywa niejednokrotnie dyskusja co do zasadności- z jednej strony- utrzymywania zakazu w odniesieniu do wybranych substancji lub metod zabronionych, z drugiej natomiast uzupełnienia Listy o nowe substancje lub metody. Swego czasu dotyczyło to przykładowo alkoholu. W ostatnim okresie uchwalona została kolejna zmiana powyższego Standardu WADA. Wejdzie ona w życie 1 stycznia 2023 r.
Debata w gronie WADA wokół możliwych modyfikacji Listy dotyczyła, po pierwsze, konopi indyjskich (delta9-tetrahydrokannabinol, THC). Kwestią sporną stało się bowiem ich ewentualne dalsze traktowanie jako substancji zabronionych w sporcie. Ostatecznie uznano, że ich używanie pozostaje w sprzeczności z duchem sportu, co uzasadnia zakaz ich stosowania podczas zawodów (grupa S8).
Po drugie, w ślad za wynikami badań potwierdzającymi znaczny potencjał tramadolu jako środka zwiększającego wydajność sportową (np. w kolarstwie), do w.w Listy wpisano tę właśnie substancję. Zakaz jego stosowania dotyczy okresu zawodów. Wejdzie on w życie dopiero 1 stycznia 2024 r. Potrzebny jest bowiem czas na właściwe działania edukacyjne w tym zakresie oraz wdrożenie mechanizmów umożliwiających używanie tramadolu w celach terapeutycznych.
r.pr. dr Michał Leciak
