„Emerytura olimpijska” czyli potoczna nazwa świadczenia pieniężnego, które to Ministerstwo Sportu i Turystyki od 2000 roku wypłaca polskim medalistom igrzysk olimpijskich, a od roku 2006 również wszystkim medalistom igrzysk głuchych oraz igrzysk paraolimpijskich. Przedmiotową kwestię reguluje obecnie ustawa o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 roku, która jest następczynią nieistniejącej już ustawy o kulturze fizycznej, która to jako pierwsza wprowadziła „emeryturę olimpijską” do polskiego systemu prawnego. Zaznaczyć trzeba, iż przedmiotowe świadczenie pieniężne jest wypłacane tylko i wyłącznie medalistom zawodów o randzie Igrzysk Olimpijskich oraz olimpiady szachowej, a także zawodów „Przyjaźń 84” (zamiast IO w Los Angeles w 1984 r.). Tym samym medaliści Mistrzostw Świata lub Mistrzostw Europy, a także medaliści sportów, które nie są obecne na IO nie mają tytułu prawnego do ubiegania się o prawo do skorzystania z przedmiotowego świadczenia.
Zgodnie z ustawą o sporcie (art. 36 ust. 2) emerytura olimpijska przyznawana jest wyłącznie na wniosek zainteresowanej osoby przy czym brak jest rozpatrywania w przedmiotowej sprawie cenzusu majątkowego wnioskodawców. Osoba ta musi ponadto spełnić łącznie następujące przesłanki: (brak spełnienia chociażby jednej z nich obliguje właściwego ministra do wydania decyzji negatywnej w sprawie przyznania „emerytury olimpijskiej”)
- zdobycie co najmniej jednego medalu na w/wym. zawodach sportowych,
- ukończenie 40 roku życia,
- nie uczestniczenie we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez polski związek sportowy;
- posiadanie obywatelstwa polskiego,
- brak skazania prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- brak otrzymania kary dyscyplinarnej za doping w sporcie, która dyskwalifikowałaby sportowca w wymiarze jednostkowym większym niż 24 miesiące lub więcej niż raz bez względu na jej jednostkowy wymiar.
Emerytura olimpijska można powiedzieć, że jest emeryturą tylko z nazwy albowiem zwolniona jest ona z opodatkowania, a także nie są od niej pobierane żadne składki do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dokładną kwotę jaką otrzymuje medalista olimpijski określa tak naprawdę co roku ustawa budżetowa, gdyż kwota ta ma bezpośredni związek z ustaloną w w/wym. ustawie kwotą bazową. W 2023 r. wysokość emerytury za medal olimpijski wynosiła 3942,81 zł brutto czyli w tym przypadku była to kwota netto. Od stycznia 2024 r. kwota ta wzrośnie do 4203,04 zł.
Emerytura olimpijska wypłacana jest osobie uprawnionej co miesiąc, począwszy od dnia przyznania wnioskodawcy przedmiotowego świadczenia, aż do śmierci. Warto zaznaczyć, że zarówno liczba zdobytych medali olimpijskich jak i ich kolor nie mają znaczenia przy wysokości otrzymywanego świadczenia pieniężnego.