Kończąc rozważania na temat kontraktu piłkarskiego należy zwrócić uwagę na minimalne warunki dotyczące ciąży i macierzyństwa zawodniczek, przewidziane w uchwale nr III/54 z dnia 27 marca 2015 roku, a które rozwija uchwała nr VI/90 z dnia 16 czerwca 2023 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej – Minimalne wymagania dla standardowych kontraktów zawodników w sektorze zawodowej piłki nożnej, która wejdzie w życie od dnia 1 stycznia 2024 roku.
Przede wszystkim, ważność kontraktu nie może być uzależniona od tego, czy zawodniczka jest w ciąży, zajdzie w ciążę lub korzysta z praw związanych z macierzyństwem. Nieobecność zawodniczki z powodu macierzyństwa jest obowiązkowo płatna przez klub w wysokości dwóch trzecich wynagrodzenia przewidzianego w kontrakcie przez cały okres jego obowiązywania, chyba że obowiązujące przepisy prawa powszechnego przewidują korzystniejsze warunki. Jeżeli zaś klub jednostronnie wypowie zawodniczce kontrakt z powodu ciąży lub zajścia w ciążę, nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa lub korzystania z praw związanych z macierzyństwem, uznaje się, że kontrakt został rozwiązany z winy klubu, co ma kluczowe znaczenie odnośnie dalszych kroków prawnych.
Przyjmuje się domniemanie, chyba że udowodniono inaczej, że jednostronne rozwiązanie kontraktu przez klub w czasie ciąży lub nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa nastąpiło z powodu bycia w ciąży lub zajścia w ciążę przez zawodniczkę. W przypadku rozwiązania przez klub kontraktu z zawodniczką z powodu bycia w ciąży lub zajścia w ciążę, niezależnie od sankcji wskazanych w uchwale w art. 11, za nieuzasadnione naruszenie stabilności kontraktowej przez klub, odszkodowanie należne zawodniczce oblicza się w następujący sposób:
- w przypadku, gdy zawodniczka nie podpisała żadnego nowego kontraktu po rozwiązaniu poprzedniego kontraktu, co do zasady, odszkodowanie jest równe wysokości utraconego przez nią wynagrodzenia należnego za okres, na który został zawarty kontrakt, który został przedwcześnie rozwiązany;
- w przypadku, gdy zawodniczka podpisała nowy kontrakt, odszkodowanie obliczone zgodnie z tiretem powyżej, zostanie pomniejszone o dochody uzyskane z uprawiania piłki nożnej w innym klubie;
- w każdym z przypadków opisanych powyżej, zawodniczce przysługuje dodatkowe odszkodowanie odpowiadające wysokością sześciomiesięcznemu wynagrodzeniu przedwcześnie rozwiązanego kontraktu.
Oprócz obowiązku wypłaty odszkodowania, na każdy klub, który jednostronnie rozwiązał kontrakt z zawodniczką z powodu ciąży lub zajścia w ciążę, nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa lub korzystania z praw związanych z macierzyństwem nałożone zostaną sankcje zgodnie z Regulaminem Dyscyplinarnym PZPN. Klub będzie miał zakaz rejestrowania jakichkolwiek nowych zawodniczek przez dwa pełne i kolejne okresy rejestracyjne. Klub będzie mógł zarejestrować nowe zawodniczki dopiero od następnego okresu rejestracyjnego następującego po pełnym wykonaniu nałożonych sankcji. W szczególności klub nie będzie uprawniony do skorzystania z wyjątków określonych w art. 27 ust. 1 lit. h) oraz i) uchwały w sprawie statusu zawodników.
Kara przewidziana w powyższym akapicie może zostać nałożona na klub łącznie z karą pieniężną.
Istotną kwestią jest ciąża zawodniczek. W przypadku zajścia w ciążę, zawodniczka w trakcie trwania kontraktu, ma prawo do:
- wykonywania kontraktu (tj. udział w rozgrywkach oraz treningach) – po uzyskaniu zgody lekarza prowadzącego oraz niezależnego lekarza (wybranego w drodze konsensusu między zawodniczką, a klubem), który potwierdzi, że jest to dla niej bezpieczne. W takich przypadkach klub ma obowiązek uwzględnić tę decyzję i sformalizować plan dla dalszego wykonywania kontraktu w sposób bezpieczny, traktując priorytetowo zdrowie zawodniczki i zdrowie nienarodzonego jeszcze dziecka;
- wykonywania kontraktu w sposób alternatywny – jeśli lekarz prowadzący uzna, że kontynuowanie wykonywania kontraktu nie jest bezpieczne lub jeżeli zawodniczka uzna, że nie chce kontynuować wykonywania kontraktu. W takich przypadkach klub ma obowiązek uwzględnić tę decyzję i współpracować z zawodniczką w celu sformalizowania planu realizacji kontraktu w sposób alternatywny. Zawodniczka w takim przypadku ma prawo do pełnego wynagrodzenia, aż do momentu zakończenia nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa;
- samodzielnego ustalenia terminu nieobecności z powodu macierzyństwa, biorąc pod uwagę przewidziane minimalne okresy nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa. Każdy klub, który będzie wywierał presję lub zmuszał zawodniczkę do nieobecności z powodu macierzyństwa w określonym czasie, zostanie ukarany przez Komisję Dyscyplinarną PZPN;
- powrotu do uprawiania piłki nożnej i wykonywania kontraktu po zakończeniu nieobecności zawodniczki z powodu macierzyństwa – po uzyskaniu zgody lekarza prowadzącego oraz niezależnego lekarza (wybranego w drodze konsensusu między zawodniczką, a klubem), pod warunkiem, że jest to dla zawodniczki bezpieczne. W takich przypadkach klub jest zobowiązany do uwzględnienia decyzji zawodniczki i ponownego włączenia jej do aktywnego uczestnictwa w procesie szkoleniowym i współzawodnictwie sportowym oraz zapewnienia odpowiedniej stałej opieki medycznej. Po powrocie do uprawiania piłki nożnej i wykonywania kontraktu zawodniczce przysługuje wynagrodzenie w pełnej wysokości określonej w kontrakcie.
Zawodniczce należy zapewnić ponadto możliwość karmienia piersią niemowlęcia i/lub odciągania mleka podczas realizacji kontraktu w klubie, co jest związane z wymienionymi wyżej uprawnieniami zawodniczek oraz ochroną ich macierzyństwa. Kluby są zobowiązane zapewnić odpowiednie udogodnienia zgodnie z obowiązującym przepisami prawa powszechnego.
r.pr. Bartłomiej Rosiak
