Zmiana statutu PZPN w zakresie rozstrzygania sporów

W sporcie tak samo jak w codziennym życiu dochodzi często do sporów również tych o charakterze majątkowym.  Tym samym kwestia ich rozwiązywania stanowi bardzo ważną regulację celem ochrony zarówno prawa zawodników jak i zatrudniających ich klubów piłkarskich. 

Do kwietnia 2020 roku (wtedy nastąpiła oficjalna zmiana statutu PZPN w Krajowym Rejestrze Sądowym) przy Polskim Związku Piłki Nożnej działała Izba ds. Rozwiązywania Sporów Sportowych. Był to organ jurysdykcyjny, który rozstrzygał spory w przedmiocie: kontaktów piłkarskich (ich ważności, istnienia, kwestii ich rozwiązywania), a także stał na straży zapewnienia jednostajności i stateczności kontraktowej.  W szczególności do przedmiotowej Izby można było zgłosić sprawę dotyczącą wniosku o rozwiązanie kontraktu z winy klubu lub z winy zawodnika, a także wniosku o stwierdzenie bezskuteczności oświadczenia klubu o jednostronnym rozwiązaniu obowiązującego kontraktu z zawodnikiem.

Na mocy wyżej wspomnianej zmiany statutu Polskiego Związku Piłki Nożnej przedmiotowa Izba została zlikwidowana, a w jej kompetencje przejął Piłkarski Sąd Polubowny działający również przy Polskim Związku Piłki Nożnej. Jednocześnie modyfikacji uległ również sposób w jakim wybierani są arbitrzy PSP, a także liczba arbitrów wchodząca w skład przedmiotowego organu. Do tej pory PSP zajmował się kwestiami jedynie dotyczącymi spraw majątkowych np. kwestia odszkodowania lub kwestia wypłaty zaległego wynagrodzenia. Od dnia likwidacji Izby ds. Rozwiązywania Sporów Sądowych, PSP zajmuje się również sprawami, które wcześniej rozstrzygała opisana Izba. Powyższe spowodowało, że PSP został jedynym organem rozstrzygającym wszelkie spory dotycząc zawieranych kontraktów piłkarskich (zarówno spraw o charakterze majątkowym jak i niemajątkowym).

Zmianie uległ też sposób powoływania arbitrów. Do tej pory arbitrów w PSP w liczbie od 25-27 powoływał Zarząd PZPN niezależną decyzją. Aktualnie Piłkarski Sąd Polubowny składa się z 32 arbitrów powoływanych i odwoływanych przez Zarząd PZPN. Jednocześnie  Zarząd PZPN powołuje Przewodniczącego, Wiceprzewodniczącego, Sekretarza oraz 2 członków Prezydium Sądu, z których jeden zaproponowany jest przez środowisko klubów ligowych, a drugi przez środowisko piłkarzy ligowych, a następnie po 9 arbitrów zaproponowanych przez środowisko klubów ligowych, środowisko piłkarzy ligowych oraz Przewodniczącego Sądu

Przedmiotowe zmiany nijako wymusiła na Polskim Związku Piłki Nożnej pośrednio FIFA, której regulacje zakładają, iż wszelkie spory z zawodnikami – obcokrajowcami rozstrzyga właśnie ona, chyba że organ krajowy jest w stanie zapewnić przeprowadzenie takiego procesu w sposób transparentny, rzetelny oraz bezstronny. Dla FIFA znaczenia ma fakt w jaki sposób powoływani są arbitrzy w krajowym organie zajmującym się rozstrzyganiem sporów. Według FIFA arbitrzy powinni być wskazywani zarówno przez same kluby jak i reprezentację zawodników, co w czasach działania Izby nie miało miejsca.

Opisane zmiany wydają się bardzo dobrym rozwiązaniem. Kluby oraz zawodnicy mają bezpośredni wpływ na wybór arbitrów, których nie powołuje już tylko i wyłącznie Zarząd Polskiego Związku Piłki Nożnej. Dodatkowo przedmiotowe zmiany doprowadziły do tego, że spory pomiędzy polskimi klubami, a zawodnikami – obcokrajowcami nie muszą lądować bezpośrednio w FIFA, a zająć się nimi może teraz polski arbitraż. Tym samym można zaobserwować wyraźną tendencję spadkową jeżeli chodzi o czas rozstrzygania sporów, a także koszty procesowe stanowią dużo mniejszy wydatek dla klubów jak również dla zawodników. Dodatkowo niewątpliwym plusem jest fakt, iż polski arbitraż zdecydowanie bardziej zna realia środowiskowo – gospodarcze od arbitrażu powołanego przez FIFA.